Wat is fretboard radius?
Op het eerste gezicht lijkt de toets, ook wel fretboard of fingerboard, misschien helemaal vlak, maar als je goed kijkt, zie je dat daar meestal een ronding in zit. Een dwarsdoorsnede van de hals, zoals je op de foto hierboven kunt zien, maakt dat het beste duidelijk.
De belangrijkste reden voor deze ronding is bespeelbaarheid: het maakt bijvoorbeeld het spelen van barré akkoorden een stuk eenvoudiger, omdat je niet zo hard hoeft te duwen.
Welke fretboard radius past bij mij?
Welke ronding van de toets het beste bij je past is niet te zeggen, want dat hangt sterk af van je speelstijl. Maar een algemene richtlijn is: hoe meer ronding de fretboard heeft, des te meer deze geschikt is voor akkoorden. Hoe vlakker de toets, des te geschikter voor solowerk.
De mate van ronding wordt wat onlogisch aangegeven: met de lengte van straal (en dus niet de diameter, zoals we eerst schreven) van de hele cirkel in inches. Hoe lager het getal, des te kleiner de cirkel en des te groter de ronding, zoals je op onderstaande tekening goed kunt zien.
Veel elektrische gitaren hebben een fretboard radius van 9,5 inch, dat is een goede ‘middenmaat’ die veel spelers aanspreekt en nu zo’n beetje de standaard is bij Fender Stratocasters en Telecasters. Maar wij zien ook heel veel gitaristen die juist de voorkeur geven aan het meer vintage gevoel van een wat dikkere hals, met een ronder fretboard met een radius van 7,25 inch. Veel Fender Custom Shop gitaren worden met deze afmetingen besteld en ook de gitaren van Kauffmann hebben vaak een 7,25 inch radius. Gewoon omdat ’t zo lekker voelt.
Aan de andere kant kiest bijvoorbeeld Gibson voor een Les Paul vaak een radius van 12 inch en dat geeft dus een wat vlakkere toets. Dat vraagt misschien wat meer als je akkoorden speelt, maar daar krijg je ‘ruimte’ bij het solowerk voor terug. En er valt nog veel meer te kiezen, want bijvoorbeeld PRS zit met een radius van 10 inch op sommige modellen weer heel mooi tussen Fender en Gibson in. Ben je een shredder die gaat voor het razendsnelle soleerwerk? Ibanez heeft gitaren met een radius van 17 inch en hoger.
Akoestische gitaren hebben over het algemeen een wat vlakkere toets, Martin en veel andere merken kiezen bijvoorbeeld vaak voor een radius van 16 inch. Gibson biedt ook een J45 met een 12 inch radius. Speel je veel elektrisch en wil je makkelijk overstappen naar een akoestische gitaar? Dan kan een wat rondere fretboard (dus met een lager getal) daarbij helpen.
Wil je akoestisch meer soleren en kan je op je huidige gitaar niet uit de voeten? Dan kan een vlakkere toets helpen. De toets van klassieke gitaren is vrijwel plat, terwijl crossover modellen juist weer tussen een compleet vlakke en iets ronde toets inzitten. Sommige gitaristen zweren daarbij.
Wat is compound radius?
Bij een compound radius verandert de ronding van de toets naarmate je hoger op de hals komt. Bij de eerste fret is het fretboard dan wat ronder voor akkoorden en hoe dichter je bij de body komt, des te vlakker deze wordt voor het snellere solowerk.
Dat biedt het beste van twee werelden en maakt deze gitaren echte all rounders. Bij elektrische gitaren zie je dit steeds vaker, onder meer Haar Guitars hebben vaak een compound radius. Collings geeft ook een deel van de akoestische gitaren zo’n compound radius voor het ultieme speelcomfort.
Meer weten?
Welke radius het beste bij jou past is vooral een kwestie van uitproberen. Als we straks weer gewoon open zijn, kan dat natuurlijk in onze winkel. Tot die tijd kan je ook gitaren bestellen en uitproberen via onze Fellowshippers. En je kunt ons:
bellen, +(31) (0)523-232205
mailen, info@tfoa.eu
en we zijn bereikbaar via de chat voor meer vragen.