Hier bij de Fellowship weten wel waarom deze vraag zo vaak gesteld wordt: er is namelijk niet één antwoord te geven. Mahonie is niet beter of slechter dan palissander of andersom. Zijn ze dan hetzelfde? Nee! Dat ook zeker niet. Ze hebben allebei hun eigen karakter. De vraag is dus meer wat bij jouw smaak, speelstijl of net dat ene liedje past.
We namen eerder een filmpje op waarin je het verschil tussen mahonie en palissander in een Martin dreadnought gitaar goed kunt horen en die fantastische donkere stem van onze Fellow Adrian krijg je er gratis bij:
Over mahonie hoor je vaak zeggen dat het warmer, droog en ‘woody’ klinkt. Zoeter ook, dus misschien is de Latijnse soortnaam Swietenia geen toeval. Het vergevingsgezinde geluid van mahonie komt goed van pas in de studio; Beatles producer George Martin was er bijvoorbeeld dol op en het ziet er dankzij dat fraaie roodbruin altijd prachtig uit:
Palissander (Latijnse soortnaam: Dalbergia) is vaak rijker, dieper laag, heeft meer treble en ‘knalt’ daardoor wat meer, wordt daarom ook vaak omschreven als helder en piano-achtig. Door het sterk gestreepte patroon in het donkere hout, heeft het ook iets chics.
In een schema zien de verschillen in geluidseigenschappen tussen mahonie en palissander er zo uit:
Mahonie is dus meestal sterk in het midden, palissander raakt een wat breder toonpalet. In je handen voelt een gitaar met een palissander klankkast vaak ook wat anders als je speelt. Door de hogere dichtheid is palissander meestal wat zwaarder en reageert subtiel op je spel. Mahonie is vaak lichter en heel direct.
Maar wacht…er is meer…
Zo lijkt de keuze tussen de ene of de andere houtsoort eenvoudig. Maar de bovenstaande eigenschappen gelden ‘in het algemeen’ en verschillen per gitaar. Zelfs als je een gitaar maakt van hout uit dezelfde boom zal die toch anders klinken, omdat ieder stuk hout weer net even anders is. Soms zijn die verschillen subtiel, maar soms best groot. Er bestaat bijvoorbeeld mahonie dat minder sterke midden tonen produceert en palissander dat daar juist in uitblinkt.
Jaap Kwakman van de 3J’s is bijvoorbeeld helemaal weg van een Lowden omdat die zo mooi naar ‘echt hout’ klinkt. De klankkast is van Rio palissander. Voor een van onze video demo’s speelde Leif de Leeuw op een gitaar die rijk, maar ook mooi droog en een beetje barky klinkt
Mahonie? Nee, palissander.
Snuffel eens rond in de honderden video demo’s die we al hebben opgenomen en je vindt vast een gitaar die net even anders klinkt dat je er op papier van zou verwachten. Dat komt onder meer doordat er veel varianten zijn binnen palissander en mahonie. Palissander komt bijvoorbeeld meestal uit Indonesië, maar er groeien ook varianten in Madagaskar en door heel Zuid- en Midden-Amerika, met weer heel andere klankeigenschappen. Het betoverend mooie Cocobolo is bijvoorbeeld een palissander variant: de Dalbergia Retusa.
Mahonie kwam vroeger vaak uit Zuid-Amerika, maar er groeien nu ook varianten in Afrika, zoals Khaya en het verwante Sapele.
Daar komt nog bij dat iedere gitaar een unieke optelsom is van veel meer dan alleen het hout van de klankkast. Die keuze bepaalt veel, maar niet alles, want er zijn nog veel meer variabelen, zoals het hout van het bovenblad, de hals, de dikte daarvan, het materiaal van de brug en de topkam, de grote van de klankkast, hoe de steunlatjes zitten en natuurlijk de hand van de maker. Wat daar uit komt rollen is iedere keer weer anders, ontwikkelt zich in de tijd en dat is precies wat gitaren blijvend mooi maakt.
Of je nu aan mahonie of palissander voor je volgende gitaar denkt, laat dat niet meer zijn dan een soort richting waarin je gaat zoeken, want er zijn nog veel meer houtsoorten die fantastisch klinken. Walnoot en het Autralische Queensland maple bijvoorbeeld, zijn allebei oogverblindend mooi en klinken geweldig. En vraag je ook af: wat ga je met je gitaar doen? Speel je in een band met een drummer en een bassist? Of vaker met een mandoline of een banjo? Of juist solo? In een studio? Dat zijn allemaal factoren die van invloed zijn op hoe jij met jouw gitaar klinkt. Wat dan het beste werkt, is meestal op voorhand niet terug te brengen tot mahonie of palissander. Het is vooral een kwestie van veel proberen. En dat kan bij ons, want we hebben altijd honderden gitaren op voorraad van mahonie, palissander en nog veel, veel meer. We zien je graag in Dedemsvaart. We zijn open!