Adirondack sparren (spruce) dankt zijn naam aan het gebergte waar het vandaan komt, midden in the New York Wilderness in het Noorden van de Verenigde Staten.
De Mohawk-Indianen die daar woonden hadden in de soms strenge winters niets anders te eten dan boomschors en werden daarom ook wel ‘Ha-dee-ron-dah’ genoemd, wat in de niet-geschreven Mohawk-taal zoiets bekent als ‘bomen-eters’. Door die bijnaam werd het bosrijke gebied later omgedoopt tot ‘Adirondack Mountains’ en een belangrijke bron voor het hout waarmee de Verenigde Staten zijn opgebouwd.
Een klein deel van het adirondack sparren kwam later in instrumenten terecht. Daar viel het hout op door de luide, levendige en kraakheldere toon, mét een fraai en diep laag. Een bovenblad van dit bijzondere hout kan je als gitarist écht het gevoel geen dat de noten bij de minste aanraking van je gitaar afspringen. Alsof dat nog niet genoeg is, heeft adirondack ook meer ‘headroom’. Dat betekent dat het langer duurt voordat de tonen hun balans verliezen en wat ‘modderig’ of overstuurd klinken. Een gitaar met meer headroom past beter bij een stevige slag, omdat het geluid langer helder blijft.
Alleskunners
Dus van een subtiele fingerstyle speler tot en met een bluegrass gitarist met een houthakkers-shirt en een bijbehorende aanslag: adirondack beweegt makkelijk met al die stijlen mee.
Tot de Tweede Wereldoorlog was er volop adirondack spruce of ‘red spruce', dankzij de fraaie gloed die het hout soms heeft, te krijgen in de Verenigde Staten en zo werd het razendsnel de standaard voor gitaarbouwers zoals Martin en Gibson. De Golden Era gitaren van deze twee giganten van voor de Tweede Wereldoorlog zijn zo'n beetje allemaal gemaakt met adirondack. Luister maar eens naar Fellow Maarten met deze onvoorstelbare D28 uit 1943. Met adirondack!
Helaas groeiden de bomen in de jaren '50 minder snel dan de vraag, waardoor het bijzondere klankhout in jaren ’60 en ’70 wat naar de achtergrond verdween. Er werd wel nieuwe adirondack geplant, maar voordat die bomen geschikt waren voor gitaarbouw, zou nog wel even duren.
Gelukkig was én is er nog wel volop sitka sparren beschikbaar en dat is een uitstekend alternatief. Misschien iets minder uitgesproken in klank als adirondack, iets zachter, vriendelijker ook en zo veroverde sitka de afgelopen jaren heel veel harten.
Ondertussen groeiden de adirondack bomen rustig door en adirondack is inmiddels bezig met een glorieuze comeback. Boutique gitaarbouwers zoals Bourgeois en Santa Cruz bieden al langer adirondack als een optie en natuurlijk ook Martin en Gibson, maar het hout heeft inmiddels ook zijn weg gevonden naar meer betaalbare modellen van onder meer Eastman.
Is Adirondack beter dan Sitka?
Dat is de hamvraag, waarop we géén antwoord kunnen én willen geven. Met adirondack kan je veel kanten op, maar het is ook uitgesproken omdat het zo 'knalt'. Bovendien ontwikkelt adirondack wat meer in de tijd en kan het in het begin voor sommige spelers een beetje too much zijn. Weer anderen zoeken juist dat unieke volume. Een mooie variant is 'torrefied’ of baked adirondack. Dat hout heeft en speciale behandeling gekregen die het verouderingsproces wat versneld. Dat kan zeker bij adirondack voor spectaculaire resultaten zorgen, bijvoorbeeld bij deze 1942 LG2 Banner van Gibson.
En kijk ook eens naar Coen en Maarten die een Martin D28 met Sitka en Adirondack met elkaar vergelijken.
Sitka heeft andere voordelen. Het is in de regel goedkoper dan adirondack, altijd mooi in balans, meteen warm, heeft minder tijd nog om te ontwikkelen is vrijwel direct een échte allemansvriend.
Dat maakt sitka meer als een getemd paard, waar je van op aan kunt, terwijl adirondack soms meer heeft van een wilde hengst die je op de gekste momenten kan verrassen met iets onverwachts. Wil jij die uitdaging een keer aangaan?
Kom gerust eens langs in onze winkel in Dedemsvaart en ervaar zelf wat het beste bij jou past. We hebben standaard meer dan 800 gitaren op voorraad, dus een ruime keuze uit akoestische gitaren met adirondack én sitka. De koffie staat klaar!