De markt voor vintage gitaren is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een opvallende niche binnen de wereld van alternatieve investeringen. Wat ooit begon als een liefde voor muziek, blijkt steeds vaker een slimme financiële zet. Wij onderzochten de historische en huidige marktwaarde van tientallen iconische gitaarmodellen om te bepalen welke instrumenten het sterkst in waarde zijn gestegen en hoe je dit kan vergelijken met andere investeringsobjecten.
We onderzochten deze 46 gitaren:
Wanneer is een gitaar vintage?
Er bestaat geen afgesproken leeftijd wanneer een gitaar officieel in de categorie 'vintage' belandt. Over het algemeen wordt een gitaar als vintage beschouwd wanneer hij dertig jaar of ouder is. Deze leeftijd hanteren wij ook bij TFOA.
Wat betaalde je destijds?
Wie tegenwoordig veel geld betaalt voor een oude gitaar, zou bijna vergeten dat deze instrumenten ooit heel betaalbaar waren. Begin- tot midden twintigste eeuw lagen de verkoopprijzen tussen de 80 en 300 euro, omgerekend naar vandaag de dag. Zo kostte de akoestische Martin D-28 (1931) slechts 86 euro en de Fender Broadcaster (1950) maar 146 euro, waarvan er door een juridisch conflict uiteindelijk minder dan 250 exemplaren bestaan.
De Gibson Flying V, bekend om zijn bijzondere design in de vorm van een - je raadt het al - V, en de Explorer uit 1958 kostten destijds ieder 213 euro. De Gibson L-5, die werd ontworpen onder toezicht van Lloyd Loar (uitvinder van onder andere de F-hole in de gitaar) had met 237 euro een hogere instapprijs, net als de Gibson ES-345 (300 euro). Deze prijzen laten zien dat de gitaren destijds puur als gebruiksvoorwerp werden verkocht.
Vele procenten winst
Vandaag de dag mag je je rijk rekenen als je een van deze gitaren hebt aangeschaft. De Gibson Explorer uit 1958 - de eerste twintig jaar een commerciële flop, maar daarna erg geliefd onder hard rock en heavy metal muzikanten - is inmiddels gemiddeld 350.000 euro waard. De Flying V volgt met een marktwaarde van 275.000 euro. De vooroorlogse Martin D-28 is eveneens flink gestegen, met een huidige waarde van 160.000 euro.
Ook modellen als de Gibson L-5, de Fender Telecaster en Stratocaster zijn in prijs geëxplodeerd: deze liggen rond de 100.000 tot 130.000 euro. Zelfs gitaren die ooit als betaalbaar alternatief op de markt kwamen, zoals de Gibson ES-335 en ES-345, leveren nu tienduizenden euro’s op.
Een rendement dat niet onderdoet voor aandelen
De waardestijgingen zijn vrij indrukwekkend. Een Gibson Explorer leverde ongeveer 350.000 euro meer op dan de oorspronkelijke prijs, wat neerkomt op een jaarlijks rendement van 11,7 procent. De Flying V blijft daar niet ver achter met 11,3 procent. De Martin D-28 stijgt jaarlijks gemiddeld met 8,3 procent, de Telecaster met 9,2 procent en de Stratocaster met 9 procent.
Zelfs de meer ‘bescheiden’ modellen, zoals de ES-335 en ES-345, laten een jaarlijkse waardestijging van respectievelijk 8,3 en 7,7 procent zien. Daarmee doen deze gitaren qua rendement nauwelijks onder voor aandelen of vastgoed, met als verschil dat je hier een fysiek en cultureel waardevol object in handen hebt.
Hoe verhouden gitaren zich tot andere investeringen?
Voor investeerders die voortdurend zoeken naar rendement, worden crypto, vastgoed of kunst vaak genoemd, maar alternatieven als horloges, whisky en oldtimers zijn ook populair. Hoewel deze categorieën spectaculaire hoogtes bereiken, gaan ze ook gepaard met wat meer onzekerheid en zijn ze niet allemaal even tastbaar. Kunst vereist specialistische kennis, vastgoed brengt beheerslasten met zich mee en crypto is berucht om zijn grilligheid.
Vintage gitaren combineren daarentegen emotionele waarde met een eigendom dat tastbaar is. Daarnaast speelt de eigenheid van een gitaar een grote rol en is het geluid al iets wat uniek en karakteristiek is. Waar crypto vaak abstract blijft, draagt een vintage gitaar meestal een uniek verhaal met zich mee. Daarmee zijn ze niet alleen een investering in euro's, maar ook in emotionele waarde.
Zeldzame gitaren
Vele gitaren hebben hun eigen verhaal, wat door de jaren heen erg bepalend is geworden en de gitaar een mate van zeldzaamheid meegeeft.
Een aantal van de meest gewilde Martin gitaren stamt bijvoorbeeld uit de vooroorlogse periode. Deze gitaren, zoals de D-18, D-28 en de D-45, staan bekend om hun uitzonderlijk mooie klank. Dat komt grotendeels door het gebruik van Adirondack sparrenhout en Braziliaans palissander. Tijdens de Tweede Wereldoorlog veranderden de omstandigheden aanzienlijk doordat verschillende materialen niet meer makkelijk te verkrijgen waren, waardoor Martin gedwongen was tot meerdere ontwerpwijzigingen. Door hun beperkte productie en afwijkende specificaties bieden ze daarom een grote historische waarde.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog probeerde Gibson ook de productie door te laten draaien. In Kalamazoo, Michigan, werd in moeilijke omstandigheden door vrouwen gewerkt aan de iconische ‘Banner’ gitaren. Deze ‘Kalamazoo Gals’ maakten niet alleen gitaren, maar ook de snaren, en waren een belangrijk onderdeel van de productie terwijl de mannelijke werknemers aan het front waren. Lange tijd werd hun bijdrage door Gibson verzwegen, maar na de publicatie van het boek Kalamazoo Gals kregen de vrouwen de erkenning voor hun werk en deze gitaren een extra stukje geschiedenis erbij.
Daarnaast zijn er de gitaren die ooit bespeeld zijn door legendes zoals Mark Knopfler of Kurt Cobain en daardoor gewild zijn door verzamelaars en enorme bedragen kunnen opleveren, zoals de Frankenstrat van Eddie van Halen die onlangs voor 3.9 miljoen dollar werd geveild. Mocht je dat toevallig niet hebben liggen, dan kan het volgen van opkomende artiesten ook een slimme investering zijn. Hun gitaren kunnen later namelijk, net als de vroegere legendes, waardevol worden.
Beginnen op de vintage gitaarmarkt
Vooral gitaren uit de jaren '70, '80 en '90 bieden interessante mogelijkheden voor nieuwe verzamelaars en investeerders. Deze relatief jonge vintage gitaren zijn beter verkrijgbaar en je hoeft vaak minder diep in de buidel te tasten. Een mooi voorbeeld hiervan is de Martin D-18 uit de jaren '70, die momenteel al te vinden is voor rond de 3000 euro. Deze gitaren hebben een toegankelijker prijsniveau, waardoor ze ook aantrekkelijk kunnen zijn voor beginnende verzamelaars die de markt willen betreden.
Het kan dus geen kwaad om je gitaar, die al jaren op zolder ligt te verstoffen, er bij te pakken. Misschien is jouw exemplaar inmiddels wel veel geld waard geworden, of geeft het je inspiratie om te investeren in een nieuwe, unieke gitaar. Of een minder unieke gitaar, die over vele jaren toch wel uniek blijkt te zijn.
Onderzoeksverantwoording
Voor dit onderzoek hanteerde The Fellowship of Acoustics een tweeledige benadering. Allereerst werd de originele verkoopprijs van elk model achterhaald aan de hand van historische bronnen zoals gedigitaliseerde fabrikantencatalogi en prijslijsten uit het introductiejaar. Deze gegevens zijn aangevuld met actuele marktdata van platforms zoals Reverb, eBay en de Official Vintage Guitar Price Guide. Vervolgens werd de originele prijs omgerekend naar euro's.
Daarna werd de huidige marktwaarde bepaald door een brede analyse van recente verkooptransacties en actuele aanbiedingen op platforms als Reverb en eBay en The Official Vintage Guitar Price Guide. Omdat de conditie, originaliteit en herkomst sterk variëren per instrument, is er gewerkt met een realistische gemiddelde waarde.